Reflü Hakkinda Her Sey
Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Gastroenteroloji Uzmani Dr. Hakan Güveli reflü hastaligiyla ilgili merak edilen sorulari cevaplayarak, reflü ile ilgili bilinmesi gerekenleri detaylariyla anlatti.
1.REFLÜ NEDIR?
Reflünün tanimini yapmadan önce özellikle sindirim sisteminin üst kisminin isleyisinden bahsetmek dogru olacaktir. Gida alimini takiben agiz içinde bazi enzimler salgilanir, salya ile karisir ve çignenir. Ardindan yutma gerçeklestirilerek soluk borusu kapanir, gida yemek borusuna geçer ve kasilmalar ile asagiya itilir. Yemek borusunun sonunda kas ve sinirden zengin bir sfinkleri ( AÖS ) vardir. Gevseyerek gidanin geçmesine izin verir ve sonrasinda tekrar kapanarak gidanin ve mide asidinin yukariya dogru geri kaçmasini önler. Mide asidi ile gida parçalanir ve midenin kasilma hareketleri ile parçaciklar halinde gida barsaklara geçer. Açlik halinde de aralikli olarak sfinkleri gevser ve bir miktar asidi yukari kaçabilir. Yer çekimi etkisi ve yemek borusundaki bazi salgilar ile savunma saglanir.Simdi gelelim reflü tarifine; mide asidinin ve içeriginin yukariya dogru yemek borusuna ve bogaziniza kaçmasi ile olusan sikayetlerin tümüne reflü diyebiliriz. Genelde yanma ya da aci su ile ifade edilse de önemle vurgulamak istedigim bir nokta da halk arasinda bilinenin ve alisilagelmisin aksine reflüde asla birkaç belli bulgu yada sikayet olmaz. Birçok sikayet ya da sadece tek bir yakinma reflü kaynakli olabilir. Mide asidinin yemek borusunda yaptigi zararlar ile gögüs kafesi arkasi, boyun ve kollarda kalp hastaliklarina benzer; bogazda yaptigi tahrisler ile kulak burun bogaz ve solunum yolu hastaliklarina benzer bulgular ve yakinmalar olabilir. Yukarida anlatilan tüm mekanizmalar reflü süphesinde akilda tutulmali ve dikkatlice sorgulanmalidir.
Reflü yarasi ise mide asidinin yemek borusunda yaptigi hasarin endoskop ile görülmesidir. Fakat yine çok karistirilan ve çok bilinen bir nokta da endoskopide herhangi bir yaraya rastlanmamasi reflü yok anlamina asla gelmez. Hatta aksine çogu hastada endoskopide bir bulgu olmamasina ragmen reflü vardir.
2. PEKI REFLÜ KARSIMIZA NASIL ÇIKAR, YANI NELER REFLÜ SIKAYETLERI OLABILIR
Karin agrisi; üst karin bölgesinde ya da gögüs kafesinin hemen altinda agri yapabilir. Bu agri çok degisken olabilir; sanci, baski, batma, sikistirma, gerginlik, oyulma gibi. Bazi hastalar bu agriyi hareket etmekle ya da gegirti ile rahatlatmaya çalisirlar. Tok karnina olabilecegi gibi reflüyü arttiran içeceklerde ya da açlikta bile görülebilir.
Gögüs agrisi; gögüs kafesinin arkasinda genelde orta ve alt kisminda gene degisken sekillerde hissedebilinir. Genelde aksam ögünleri agir geçtigi ve sonrasinda atistirmalar yapildigi için ve uykuda da yer çekimi koruyucu etkisi kalktigi için kalp krizini taklit edercesine geç saatlerde ya da sabah erken saatlerde hissedilir.
Gögüste yanma; aslinda çogu kez agrinin bir tarifidir. Gögüs arkasinda rahatsiz edici sizlama acilik olarak tarif edilir.
Yutma güçlügü ya da besinlerin takilmasi; gerçekten reflü hastalarinda sik gördügümüz ve önemli bir bulgudur. Reflüye bagli yemek borusunda kasilma bozukluklari olusabilir ve hatta bazen reflü sonucu yemek borusunda olusan yaralara bagli takilmalar görülebilir.
Agrili yutma; yutma güçlügü yani sira sivi ya da kati gida alimi ile gögüs kafesi arkasinda yutma sirasinda agri hissedilebilir. Genelde sürekli degildir ve bazi besinlerde daha kolay olusabilir.
Ses kisikligi ve faranjit; bu çok önemli bir bulgudur ve bence her reflü hastasinda sorgulanmalidir. Reflüye bagli olarak bogazda olusan hasarlara bagli gelisir. 10 yil faranjit diye defalarca antibiyotik kullanan ya da yillarca aralikli ses kisikligiyla degisik tedaviler alan aslinda reflüsü olan onlarca hasta vardir. Bu yüzden reflüde degisik branslardan olusan muayeneler gereklidir.
Hastalar çok çesitli ifadeler kullanir bogazda sertlik, batma, yanma, kasinti, baski, sikisma, basinç, takilma, temizleme istegi bunlardan sadece bazilaridir.
Inatçi öksürük; özellikle geceleri ve sabahlari yogun olan balgamsi tekrarlayici kuru öksürük olur. Bazen üst üste öksürme nefes darligi ve sosyal yasamda kisitlayici olabilir. Yine ciddi bir takim çalismasi yapilmali ve mutlaka bir gögüs hastaliklari uzmani degerlendirmelidir.
Bogazda baski; bu da degisken ifade edilir. Daha çok tok karnina ve bazi besinlerle daha çok görülebilir. Reflünün yaptigi uyari sonucu olusur. Hastalarda bazen ciddi sikinti olusturup nefes darligi yapabilir ve hatta psikiyatrik yardim almak gerekebilir.
Bogularak uyanma; çogunlukla sirt üstü yatildiginda ya da gece uykuda asit içeriginin yukariya gelmesiyle olusur, solunum yoluna asid kaçabilir ve hastalar gerçekten kisa bir süre sürekli öksürüp hatta nefeslerinin kesildigini söylerler.
Tekrarlayan zatürree; yukaridakine benzer mekanizmayla tekrarlayici alt solunum yolu enfeksiyonu görülebilir.
Kronik sinüzit; asidin üst solunum yollarina ulasmasiyla sinzüt ataklarina benzer bulgular görülebilir.
Dis hastaliklarinda kötülesme; agiz içi hijyende bozulma olup sikâyetlerde artis görülebilir.
Agiz kokusu; çok ugrastigimiz bir bulgudur. Aslinda agiz kokusunun çogunlukla nedeni dis hastaliklari ve solunum yolu hastaliklaridir. Az bir kismi reflüye bagli gerçeklesebilir. Mutlaka reflü ile ugrasan bu konu ile alakali dis hekimi, KBB hekimi ve gastroenteroloji hekimi birlikte degerlendirmelidir.
3. TOPLUMDAKI SIKLIGI NEDIR?
Bunun cevabi zor, çünkü hangi bulgulari ya da sikayetleri reflü varsayip degerlendirmenize göre degisebilir. Fakat bir çok çalisma göz önüne alinarak kabaca toplumun en az % 10-15’inde en azindan haftada bir kaç bulgu görülür diyebiliriz. Bu oran gebelikte, sismanlikta ve bazi kronik hastaliklarda artabilir.
4. MIDE FITIGI NEDIR VE REFLÜ ILE ILISKISI VAR MIDIR?
Mide fitigi ( Hiatal herni ) midenin bir bölümünün diyaframdaki anatomik zayiflik dolayisi ile gögüs kafesine dogru kaymasidir. Mide fitigi AÖS de gevseklige ve dolayisi ile anlamli reflüye neden olabilir. Mide fitigi olan her kiside reflü olmaz. Dolayisi ile klinik sikâyetler ve bulgular dikkatli degerlendirilmelidir.
Toplumda olan yanlis bir kanida mide fitiginin göbek fitigi ile karistirilmasidir. Göbek fitigi, karinda elle muayenede ya da ultrason ile saptanir. Mide fitigi ise gastroentereloglar tarafinda endoskopi ile belirlenir.
5. REFLÜYE KIMLER MARUZ KALIR?
Reflü hastaligi her sosyoekonomik ve etnik grupta ve her yasta olabilir. Reflü hastaligina 40 yasindan sonra daha fazla rastlanir ve hastalarin su an için % 50 ye yakini 45-64 yas arasindadir. Fakat önemle vurgulamak gerekir ki her yasta hatta çocuklukta bile reflü olabilir. Fakat poliklinikte artik siklikla genç hastalara da rastliyoruz bunun nedeni de yeme aliskanliklarimizin degismesi ve hatta düzensiz beslenme, stres ve doktora zamaninda gitmemek olabilir. Obeziteninde toplumda her geçen gün artisi önemli bir sebeptir.
6. REFLÜ NASIL OLUSUR, NE REFLÜYE SEBEP OLUR? HERKES NE SÖYLER, GÖGÜSTE YANMAM VAR. GÖGÜS YANMASI REFLÜ MÜDÜR?
Mide asidinin yemek borusuna kaçmasi ile reflü olustugunu demistik. Çogu kiside, kisi beslenmiyorken de AÖS de geçici gevsemeler olur ve asid kaçisi olur. Bunun belirli bir ortalamasi vardir ve reflü olmaksizin bu olabilir. Eger uzun süreli asid temasi olursa yemek borusunda hasar olur.
Maalesef endoskopi islemi uzman ellerde her zaman yapilmamakta ve yanlis tanilar olusmaktadir. Hastalarimizdan alinan ifadelerde çok önemli bir nokta vardir. Bu kadar sikâyetim var fakat endoskopi de hiçbir sey çikmadi. Endoskopik incelemede reflü hastalarinin çogunda bir sey görünmez yani endoskopi negatif kalir, bu asla reflü yok demek degildir. Hastanin ifadeleri çok önemli ve elimizde reflüyü saptayan birçok tani yöntemlerimiz mevcuttur. Kisiden aldigimiz bilgilere göre kimi zaman bu ileri adimlari atariz kimi zamanda hemen ilaca baslayarak hastayi gözleriz.
Gögüste yanma, eksime, kaynama ve aci su gelmesi reflü hastaliginda en sik rastlanilan bulgudur. Herkeste gögüste yanma bir dönem olabilir ve reflü ön tanisi akla geldigi gibi, hastanin klinik öyküsü dikkatlice dinlenmeli ve kalp ve gögüs hastaliklari basta olmak üzere diger hastaliklarin ayirici tanisi yapilmalidir. Özellikle gögüste yanma kalp damar hastaliklarinda ciddi bir bulgudur, reflü ile arastirmalardan da önce kardiyolojik ileri tetkikler yapilmalidir. Böylece hayati tehdit eden önemli bir tablo rutin incelemelerle tani ve tedavi edilebilir. Her ay birkaç tane böyle hasta görmekteyiz. Reflü kalp hastaliklarini çok iyi takip eder, tipki kalp krizindeki gibi gögüste yanma, baski, sikisma, agirlik, batma, ogulma hissi olabilir. Hatta agri boyuna çeneye kulaklara gögse kollara ve parmaklara yayilabilir. Öncelikler çok önemlidir, kalp her saniye atmak zorundadir ve mutlaka önce ilgili brans muayeneleri yapilmalidir.
Reflü birçok hastalik ile karisabilir burada mutlaka benim hastalarimdan da bir ricam olacak; lütfen doktorunuza giderken mutlaka hastaliginiza ve sikayetlerinize dair notlarinizi alin ve bizimle paylasin. Bir reflü hastasini ilk degerlendirdigimde reflünün bir takim oyunu oldugunu mutlaka hastalarimla da paylasirim. Bu takimin diger oyunculari kulak burun bogaz, gögüs hastaliklari, dis hastaliklari ve psikiyatri doktorlaridir. Kisinin yasam kalitesini düsüren bogazini temizleme, bogazda batma, takilma, yutma güçlügü, balgam hissi, öksürük ve ses kisikliklari toplumda siklikla rastlanmaktadir. Dolayisi ile tek brans degil tüm bu branslarin birlikte hastayi degerlendirmesi gerekir. Sadece bu uygulama ile bir çok astim, bronsit, sinüs problemleri ve bogaz hastaliklari dogru tani ve tedaviyi alarak hastalarda belirgin rahatlama ve ötesinde yasam kalitelerinde artis olmaktadir. Özellikle hastalar basit birkaç sikayet ile bize geldiginde, bu kadar muayeneyi gereksiz bulmakta, ayrica onlara fazladan maliyet getirmektedir. Isi basta yarim biraktigimizda kismi basarilar ile kisitli adimlar atmis oluruz. Fakat inanin basta katlanilacak bu zahmet ileride olusabilecek sikayetlerinizi önlemis olacak ve yasam kalitenizi arttiracaktir.
7. NELER REFLÜYÜ KÖTÜLESTIRIR?
Majör faktör yemeklerdir. Yemekle birlikte hem AÖS de gevsemeler artar, hem de mide asit üretimi artar. Baharatli yiyecekler reflüyü arttirir gibi bir kani varsa da bilimsel ortamda tartisilmalidir. Fakat AÖS ‘ni daha fazla gevseten, midede daha fazla kalan, asit uyarimi fazla olan gidalar süphesiz reflüde rol oynar. Simdi bir kisiye sunu bunu yeme demenin çok basarili olduguna inanmiyorum; genelde klavuz görevi görecek mideyle barisik ya da dokunabilecek bol alternatifli gidalar verilmeli ve kisi kendi diyetini ayarlamalidir. Tabi ki bazi dokundugu bilinen gidalar halen hasta tarafindan tüketilirse reflü devam edecektir. Rutin kosusturmalarda, kisa süreli atistirmalarda ve yemeklerde, ya da mükellef sofralarimizda çogu zaman maalesef hepimiz diyetimize gerektigi özeni gösteremeyebiliriz. HATTA PRATIK YAKLASIMLAR ÖNERIYORUM. Örnegin tatile gideceksiniz ve belli ki diyet bir kenara itilecek. Bu durumda asla dur demiyoruz hatta koruyucu olarak hemen asid baskilayici asina oldugunuz ilaçlardan bir ya da bir kaçina önerilen sekilde baslamanizi öneriyoruz. Amaç daima sizi reflü ile barisik tutmak ve ayni zamanda sikayetlerinizi en aza indirmektir.
Bazi egzersizler ( karin içi basincini arttiran, tok karnina yapilan, egilip, çömelme hareketleri olan ) ve bazi ilaçlar reflüyü kötülestirebilir.
Sigarada reflüyü arttirabilir, anlamli kötülestirmedigi söylense de reflü hastaligindaki tecrübelerimiz sigara içmenin kötü bir fikir oldugu ve birakilinca sikayetlerde anlamli gerileme oldugudur.
Obesiteninde gerek hormonal olarak gerek mekanik olarak reflüyü arttirdigi bilinen bir gerçektir; hastalarin ideal vücut kitle indeksi hesaplanir ve diyetisyenden ayni zamanda dengeli kilo verdirici diyetler saglanir.
Bedeni sikan kiyafetler de reflüyü arttirir.
Seker hastalarinda da mide bosalma problemleri olabilir ve reflü artabilir.
8.KISACA DIYETTEN BAHSEDER MISINIZ?
Bunlarin genis listeleri olmakla beraber kisaca kisitlama yapilmasi gerekenler sunlardir.
Portakal suyu
Limon
Limonata
Greyfurt suyu
Domates
Patetes püresi
Kizarmis patates
Kuru sogan(çig)
Sigir eti
Fileto
Sosisli Sandviç
Süt
Yagli peynir ve kremalar
Firinda peynirli makarna
Salçali makarna
Likör
Sarap
Çay
Kahve
Çikolata
Misir cipsi
Patates cipsi
Sekerli ve yagli çörek
Sirkeli yagli karisik salata
Reflü diyeti bireye özgü bir tedavidir. Yasakli bir gida herkeste farkli bir etki yaratabilir. Kesinlikle öneri niteligindedir ve hastanin uyumu ile gerçek diyet süreç içerisinde belirlenir
9.PEKI YASAM ALISKANLIGINDA NELERE DIKKAT ETMELIYIZ?
Sigara içmeyin
Alkol tüketmeyin
Fazla kilolarinizdan kurtulun
Ana ve ara ögünler halinde az miktarlarda ve karistirmadan yemeye dikkat edin
Vücudunuzu sikmayan rahat kiyafetler giyin
Yemekten sonra en az 2 saat yere dogru uzanmayin
Yatak basini yataginin basucunun altina desteklerle biraz kaldirin; fazladan yastik kullanmaniz sorununuzu çözmez
10. REFLÜ HASTALARI ENDOSKOPI YAPTIRMALI MIDIR?
Her reflü hastaliginda endoskopiye ihtiyaç yoktur. Reflü hastaliginda dikkatli sorgulama yapilmalidir. Genç popülasyonda, kisa süreli sikayetleri olanlarda, eslik eden hastaliklari olmayanlarda ve alarm bulgularinin olmadigi durumlarda baslangiçta diyet, yasam aliskanliklari degisiklikleri ve medikal tedavi ile rahatlama saglanabilir. Fakat uzun süreli sikayetlerde, ayirici tani yapilmasi gerekiyorsa, yutma güçlügü, zorlanma ve agrili yutma varsa, medikal tedavi ile basari saglamamissa gastroskopi planlanmalidir. Endoskopi ile ayrica eger hastalikta komplikasyon varsa ya da es zamanli baska bir hastalik varsa görülür. Gastroskopiden halen çogu hastamiz korkmaktadir; fakat yeni teknolojiler ile anlamli ince bükülebilir aletlerle uygun anestezi esliginde islemin çogunu hastalar hissetmemektedirler.
En önemli noktalardan biri de reflü hastaliginda endoskopide çogu hastada gözle görülür lezyon olmaz demistik; hatta bunlara endoskopi negatif reflü hastaligi denir. Hastalar belirli bir süre tedavi alir ve daha sonralari sikayetleri tekrarlar. Bu durumda en önemli test araci 24 saat pH-metre testidir. Hastalara burundan mideye birkaç dakikada telefon kablosundan daha ince bir kablo yerlestirilir ve burundaki uç yanaktan kulak arkasina bant ile sabitlenir. Kablonun ucu avuç içi büyüklügünde bir alete takilir ve kisi kemerinde ya da boynuna asarak 24 saat aleti tasir ve günlük yasantisina devam eder. Ilk birkaç saat bogazda batma, takilma yapabilir sonra gayet iyi tolere edilir. Böylece kisinin 24 saat boyunca ve hangi zaman dilimlerinde ne kadar asid kaçagi oldugu hesaplanir. Hastanin açliginda, toklugunda, yedigi sürede, yattiginda spor yaptiginda, dokunan gidayi içtiginde gibi bir çok bilgiyi otomatik olarak hesaplariz. Bu özellikle hangi hastalara ne kadar ve ne süreli tedavi verilmesini ve ayni zamanda baska tedavi seçeneklerinin düsünülmesini saglar
Yutmada sikayetleriniz oluyorsa,
Bogazda takilma ya da batma ve bogulma varsa
Ses kisikliginiz varsa,Inatçi öksürügünüz varsa
Ufak miktarda yemege ragmen tokluk ve baski varsa
Açiklanmayan kilo kaybi varsa
Kusma varsa,
Istahta azalma varsa
Gögüs agrisi varsa
Diski siyah geliyorsa
Horlama varsa
MUTLAKA DOKTORA GITMELISINIZ.
11. REFLÜ CIDDI MIDIR VE UZUN DÖNEMDE KOMPLIKASYONLARI NELERDIR?
Genelde degildir; toplumda birçogumuzu degisken derecelerde etkiler. Fakat reflü anlamli oldugunda günlük hayatimizi etkileyebilir, yasam kalitesini düsürür ve nadiren de ciddi tablolara neden olabilir. Fakat reflünün nedenleri hastada sorgulandiginda dogru adim ve tedavilerle çogunlukla rahatlama saglanir. Reflü hastaliginda ciddi komplikasyonlar günümüzde azalmistir. Bunun nedenleri düzensiz ilaç alimi, reflünün daha taninir olmasi, erken doktora gitme ve alinan önlemlere bagli olabilir. Fakat az da olsa asit reflüsü bazen ciddi sonuçlar dogurabilir. Asit temasi ile yemek borusunda ciddi yaralanma ve kanamalar olabilir. Uzun süren iltihap ile lümende yutma güçlüklerine neden olan daralmalar olabilir.
En önemli konu reflü ve kanser iliskisi nedir; bu bize siklikla sorulmaktadir. Bazi kisilerde uzun süreli reflüye bagli olarak alt yemek borusunda hasara bagli hücre degisikligi meydana gelir Barrett özefagus olusur. Barrett hastaliginda kiside yillik % 1’e yakin yada yasam boyu % 10 kanser gelisme riski olur ki bu son derece düsük bir rakamdir. Dolayisi ile bu hastalar ömür boyu periyodik gastroskopi ve biyopsi ile takip edilirler.
12.BARRETT ÖZEFAGUS VE KANSER
Siddetli uzun süreli reflüye bagli olarak yemek borusu alt uçta dokuda degisiklige yol açan hasar olusabilir ve buna Barrett özefagus adi verilir. Reflüde sikayetler degisik oldugu için ve günümüzde bir çok kisi hastaneye gitmeden es, dost yada eczaneden rahatlikla asit baskilayici ilaç kullandigindan dolayi reflü hastalari genelde doktora geç gelir, ya da hastayi doktora getiren baska diger sikayetlerde dikkatli sorgu ile reflü hastaligi tanisindan süphelenilir. Barrett özefagusu yillar boyu reflü sonucu olusabilir ve biz ilk kez doktora basvuran hastalarda yeni tani olarak barrett özefagusunu görmekteyiz. Reflü hastalarinda gerekli ilaç, diyet ve yasam aliskanliklarinda degisiklikler ile çogunda rahatlama saglanir, fakat az bir grupta yillar içerisinde reflüye bagli olarak Barrett gelisebilir. Dolayisi ile bazi durumlarda uzun süreli ilaç tedavisi ya da reflüyü engelleyici endoskopik yada gereginde cerrahi tedavi seçenekleri sunulmaktadir. Bu tedavi yöntemlerinin tam bir koruma saglamamakla beraber asit kaçisini azalttigi gösterilmistir, fakat Barrett özefagus gelisimi üzerine etkileri önümüzdeki yillarda daha bir kesinlik kazanacaktir. Bu durumda mutlaka konunun uzmani bir gastroenteroloji uzmani tarafindan degerlendirilmeli ve seçenekler hasta ile konusulmalidir.
Reflü hastaliginda ilaç tedavisi veririz fakat bugün için Barrett özefagus gelismisse ilaç ile geri dönmez, halen kanser riski tasiyan hastalara söylenmeli ve dikkatli takip programi belirlenmelidir.
Cerrahi tedavi; Reflü hastalarinda su durumlarda önerilebilir;
Genis mide fitigi varsa.
Siddetli ve özelliklede kanamali özefajit ( yemek borusu iltihabi, hasari ) varsa.
Yemek borusunda tekrarlayici daralma varsa
Asit reflüsüne bagli siddetli bronsit, pnömoni ve bogaz problemleri varsa.
Medikal tedaviye yanit yoksa ya da tekrarlayici sikâyeti olan ve uzun dönem ilaç kullanmak istemeyen hastalarda.
Barrett hastaliginda birden kanser olmaz; hastalar 2 yillik araliklarla uygun sayida biyopsi alinarak izlenir. Bu hastalarin en çok korktugu noktadir; ya biyopsi yetersiz ve yanlissa, beni 6 ayda bir ya da yillik takip edin derler. Hasta ile detayli konusma ve kanser olasiliginin azligi vurgulanmalidir. Barrett özefagusunda önce hafif ve sonra yüksek dereceli kanser öncesi hücreler ( displazi ) görülür. Hafif ya da düsük ( low grade displazide ) hastalar daha kisa periyotlarda izlenir. Yüksek dereceli displazi veya direkt kanser saptananlarda cerrahi düsünülmelidir.
Barrett hastaliginda displazide kanser dönüsümünü engellemek için cerrahi tedavi yerine degisik tedavilerde uygulanmaktadir. Bunlar asagidaki yöntemlerdir ve amaç Barrettli dokuyu ortadan kaldirmaktir; degisik fizik kanunlari ile hareket ederler. Dünya da en az 10 yili askin tecrübe olsa ve yurt disinda bazi merkezler kullansa da, sinirlarin çizilmesi ve rutin uygulamalar gelecekte gözükmektedir.
Fotodinamik tedavi.
Elektrokoter uygulamasi.
Laser uygulamasi.
Argon plazma koagülasyonu.
Endomukozal rezeksiyon.
Kisaca özetlemek gerekirse eger reflüye benzer sikâyetleriniz varsa ilk adim doktorunuza gitmeyi ertelemeyin. Bu konuda uzmanlasmis dahiliye ve ilgili brans gastroenteroloji uzmanina gözükünüz. Endoskopi gereksinimiz varsa bundan korkmayin; uygun anestezi esliginde islemin çogunu hatirlamayacaksiniz bile. Size söylenen ilaçlari zamaninda alin ve diyet-yasam aliskanliginizda üstüne basarak diyorum kisitlama degil degisiklikler yapin ve bunlari rutin hale getirin. Sindirim agizda baslar; mutlaka dis hekiminize bir gözükün. Es zamanli burun, bogaz ve akciger probleminiz olabilir, doktorunuzla bunu konusun. Yagli ve kizarmis güzel bir yemek sadece reflü hastalari için degil, birçok kronik hastalikta ve hatta normal saglikli kiside de tercih edilmemelidir. Diyete dikkat ettiginizde size neyin iyi gelip gelmedigini kisa sürede kesfedeceksiniz, biz sadece yardimci oluyoruz. Kontrollere gitmeyi unutmayin. Tüm reflü hastalarina seslenmek istiyorum; reflü hastalari çesitli doktorlara giderler, araliklarla ilaçlar alirlar, diyette hafif degisiklikler yaparlar ve klasik sonuç ilaç almaktan sikilirlar ve hatta diyette de kaçamaklar baslar. Bazilari ilaci tamamen unutur bazilari isteklerine göre ilaç alirlar ve kâbus sonuç ne biçim hastalik bu geçmeyecek mi, ya da yok mu bunun bir sonu derler. Hâlbuki sizden istenen çok da zor degildir; baslangiçta reflüde ciddi bir arastirma yapilmali, kilo problemi varsa giderilmeli, yeme ve yasam aliskanliklarinda basit degisiklikler yapilmali, en fazla tetigi çeken gida ya da eylemler kisitlanmali ve gereginde doktor kontrolü ile ilaç alarak; reflüde anlamli yol kat edilir. Sürekli ilaç almak dogru degildir, diger taraftan düzensiz takip ile önerilerden kaçinmak hiç yardimci olmaz. Reflü hastaligi degil sizin reflünüz vardir. Bu size ait bir reflüdür ve siz basit önlemler ve aralikli ilaç kullanimi ile rahatlarsiniz. Bazen endoskopik kontroller gerekebilir bu da hiç korkulacak bir yöntem degildir. Reflünüzü taniyin ve gerekli adimlari atin